Filosofie
De kunstenares :
“Ik onderzoek de gelaagdheid van een beeld/idee en de omkeerbaarheid van waar en niet-waar.
Ik (h)erken deze omkeerbaarheid van waarden en tevens zie ik een gelaagdheid van begrijpen bij de waarneming van een beeld. Deze (h)erkenning en deze omkeerbaarheid van waar en niet waar, is de filosofie van waaruit ik werk en de grond voor mijn motivatie om mijn werk te maken”.
De zapcultuur, de nuchtere realiteit, de herwaardering van het spirituele, de romantiek en de werkelijkheid, de omkeerbaarheid van gelijk en ongelijk. Dit zijn verschijnselen en inzichten van deze tijd die ten grondslag liggen aan de kunst van Wilma Pustjens.
De schilderijen gaan over de diversiteit van het bestaan en de verschillende betekenis die afzonderlijke elementen uit dit bestaan toegedicht krijgen. Zij geeft in haar werk als het ware “stukken bestaan" weer, die zij combineert tot een geheel. Toch blijven voor de kijker talloze wegen open om zijn eigen gang te gaan.
De ene schildertechniek prevaleert bij de kunstenares niet boven de andere. Kunst en kitsch zijn omkeerbaar, net zoals gelijk en ongelijk. De waarden voor haar liggen in de waarachtigheid van een kunstwerk en een intense of brede beleving hiervan.
Haar levensfilosofie is tevens de basis van het werk van Pustjens. Met haar filosofie als rode draad diept zij deze uit in verschillende thema’s. Deze thema’s zijn emotionele keuzes.
Op deze site komen de volgende thema’s aan bod:
2018-heden "Unbeakable dreams"
Earthly World in a dream.
2014-2018 "Unbreakable dreams"
romantisizing Romance
2008-2014 “Unbreakable dreams”
travelling through a dream world
2006-2007 “The joy of drawing”
2005 “Daily life”
1998-2004 “About space and architecture”
1997 “Nature experience”
1996 “Ireland, then and now”
1995 “SF and Fantasy”
1992-1994 “Wildlife (and space)”
Unbreakable dreams, 2018-heden
earthly world in a dream
In deze serie dringen de flora en fauna binnen. 19e eeuwse, maar ook andere , oude of moderne cultuurelementen worden gecombineerd met natuur. Het zijn nog steeds droomwerelden. Soms zijn de beelden aardser in een setting van flora en fauna en soms grilliger en onaardser. Dit komt vooral door de meer of mindere mate van het gebruik van verschillende vormentaal en standpunten. Soms een droomwereld als een collage en soms een meer aardse droomwereld, een droomlandschap om in te stappen, een potentiele vluchtwereld. Van belang blijft dat alle elementen samen kunnen leven in een beeld, soms met en soms naast elkaar.
Unbreakable dreams, 2014-2018
romanticizing romanticism
Nog altijd "unbreakable dreams" vanuit dezelfde filosofie. Thematisch is het werk iets anders, het is minder landschappelijk en de 19e eeuw speelt een rol in dit werk. De Romantiek van de 19e eeuw maakte van de realiteit een soort "sprookje". Pustjens ziet weer een herbeleving van die romantiek in de huidige wereld als een verlangen naar “het oude”, weg van de huidige tijd. Zij gebruikt dit in haar werk en als 21e eeuwer noemt zij dit dan ook “Romantisizing Romanticism”.
Unbreakable dreams, 2008- 2014
A journey through another world
Droomlandschappen of "unbreakable dreams"
De kunstenares: “Ik reis door herinneringen, dromen en nieuwe combinaties van bekende elementen. Fantasieën die bestaan. Een eeuwige ontdekking. Tijd bestaat, maar is geen factor. Alweer droom en werkelijkheid. Paradijzen. Herkenbaar hiernamaals.
De reis blijft; wie kom ik tegen? Elkaar? Straks? Ooit? Een avontuur, verwondering, groei. Ik ben mezelf. Iedereen is echt. Alles wat ik tegenkom is authentiek en krijgt mijn aandacht. Niet perse volledig begrip. Een gedeeltelijk begrip, een aanvoelen door echt contact; een korte filootverbinding. Dat is goed. De verwondering blijft.
Een ziel, een wezen, een vraag, schoonheid, liefde, genot, vreugde en andere emoties
en combinaties en nuances. Mooie delen van een mogelijk leven of bestaan in beeld. Een deel in een geheel. Het is eindeloos en goed".
Vanuit de basisfilosofie van de omkeerbaarheid van fantasie en realiteit neemt Pustjens dit keer weer beide elementen in haar werk op. Het sprookje lijkt echter toch een beetje te overheersen. Reële elementen zijn weliswaar herkenbaar, maar de werken openen een weg voor de kijker: een vlucht uit de werkelijkheid. De toeschouwer neemt hierbij de rol van de realiteit op zich. En mag zich dan als een sprookjesfiguur verplaatsen in die wereld die op dat moment een realiteit wordt. Omkeerbaarheid.
The joy of drawing, 2006-2007
Je hebt denkers en doeners. Het moge duidelijk zijn dat Pustjens meer valt onder de eerste categorie. Maar natuurlijk is er ook altijd die andere kant. En daarom kwam na een periode van bezinning, de sterke behoefte aan "het directe uiten" !
En waar kan dat beter mee dan met een houtskooltje. Alleen dat ene houtskooltje zit tussen de expressie van de kunstenaar en het doek of tekenvel. Daarbij komt, dat tekenen ook als extra puur en instinctief ervaren kan worden. Het tekenen en het gebruik van lijn mag immers de oudste 2-dimensionale kunsttechniek genoemd worden.
Tekenen heeft vele uitingsvormen. Omdat Pustjens haar ander kant wilde beleven en laten zien, zien we een duidelijk keuze voor expressief werk.
Er is, buiten de tekening en het fenomeen tekenen zelf, geen speciaal thema. Portretten, landschappen, voorwerpen, dieren of stemmingsbeelden, het maakt eigenlijk niet uit. Het gaat puur om de tekening zelf en zijn artistieke waarde.
Deze non-thematiek (of clichéonderwerpen, zoals men wil) is, gezien het uitgangspunt, een logische keuze: De drang om zich te uiten als kunstenaar in kunst kan zich ook richten in het uitbeelden van simpele, alledaagse onderwerpen en ook met eenvoudige materialen. De zeggingskracht van de tekening hoeft daar niet onder te lijden, evenmin als het artistieke niveau.
Daily life, 2005
"Daily life" was meer een periode van bezinning dan een productieproces. In "Daily life" werden projecten in en met de dagelijkse omgeving gerealiseerd en nieuwe en oude werken werden nieuw gecombineerd. Kunst en dagelijks leven werden als gelijkwaardig en misschien wel als gelijk naar elkaar toe getrokken. Wat is wanneer kunst? Zijn het dagelijks leven en kunst onderling uitwisselbaar, hetzelfde, omkeerbaar? Pustjens zoekt niet naar het antwoord. maar onderzoekt de vraag. Een gezin, een tuin, een hond. De wereld is klein. En op de een of andere manier komen toch alle aspecten van het leven aan bod. “Het dagelijks leven” is een breed thema, op te vatten in de ruimste zin van het woord. Het gaat van tuin naar kinderportret; van kinderboek naar hond.
De kunstenares:
“Ik (h)erken de omkeerbaarheid van waarden en tevens zie ik een gelaagdheid van begrijpen bij de waarneming van een beeld. Wanneer ik dus een kinderportretje maak vanuit deze motivatie zal ik het conceptuele kunst noemen,omdat mijn idee over omkeerbaarheden en gelaagdheden dit toelaat.
Wanneer mijn motivatie louter het creëren van een gelijkenis is, zal ik het illustratief noemen. De waarnemer echter, die weer waarneemt vanuit een heel andere motivatie en de idee ziet, kan het van zijn kant weer conceptuele kunst noemen.
De thema’s van waaruit ik iedere keer werk, dienen zich aan in de stroom van mijn leven. En dit keer is dat "Daily life".
About space and architecture, 1998-2004
Dit thema is gekozen vanuit een behoefte naar ruimte en lucht. Dit omdat naast de eigen ruimte die architectuur schept, architectuur ook de openheid en ademruimte van de vrije hemelkoepel benadrukt. De esthetiek van het beeld zorgt daarbij voor een romantisering van de werkelijkheid. En zo wordt een realistisch beeld een romantisch sprookje
In een latere fase ontwikkelt zich dit thema steeds meer naar het concrete toe. Het architectonische wordt meer naar het dagelijkse ”huis en tuin” en “doe het zelf” vertaald. Er komen kleine schilderijen die als bouwelementen door de koper/kijker zelf samengesteld kunnen worden tot één werk. De verschillende figuraties staan nu niet meer in een beeld samengevoegd, maar wordt in groepjes schilderijen aangeleverd. Ook worden er materialen toegevoegd zoals kunstgras en houten tuinvlonders.
Nature experience, 1997
Natuur, een banaal onderwerp, bewust gekozen. Omdat het zo’n breed begrip is. De visuele esthetiek van de natuur verleidt ook deze kunstenares.
Ze is zich daarbij sterk bewust van de romantisering en de persoonlijke perceptie van de natuur. Wij zien heden ten dage de natuur, in deze contreien althans, ofwel via de media ofwel aangelegd in de vorm van een vijver of park.
In zijn esthetiek lijkt wat we zien het “sprookje” van de natuur, maar er is ook die werkelijkheid. In de werken van deze serie zien we dan ook barcodes of andere dergelijke elementen verschijnen.
Zo herinneren ons de kunstwerken aan dit fenomeen, zonder het beeld of het thema te deformeren.
De natuurlijke schoonheid blijft behouden.
Ireland, then and now, 1996
In 1996 verbleef Wilma Pustjens korte tijd in Ierland, gedeeltelijk doorgebracht bij Ierse vrienden heeft zij vele “ins”en “outs “van het land mogen leren kennen. Zij raakte onder de indruk van de diversiteit van het land. Haar diverse, soms imponerende natuur. Maar vooral de verwevenheid van heden en verleden; van de verhalen van toen en de werkelijkheid van het nu; en omgekeerd. Haar filosofie dat zowel de mythe als de realiteit levend zijn, werd bevestigd in Ierland en vormde daarom het uitgangspunt/thema van deze serie. Ook in deze serie zien we de steeds terugkerende combinatie van verschillende beeldtalen, passend bij haar filosofie.
SF and Fantasy, 1995
Pustjens is een liefhebber van Science Fiction boeken- en films. De oneindige combinatiemogelijkheden van realistische gegevens en fantasie boeit haar en sluit aan bij haar visie dat ook in de werkelijke maatschappij een oneindig aantal zienswijzen kan bestaan.
Schijnbaar losstaande elementen worden in een schilderij gecombineerd: de sprookjesfiguur staat naast een realistisch gegeven, de oneindigheid van het vlak naast de beslotenheid van het object. Dit geldt ook voor de beeldelementen: een technische lijn naast een organische vorm; tekening naast schildering. Met zijn sterke kleuren lijkt het werk magisch of mythisch. De achterliggende realiteitszin brengt je hier weer vanaf. Deze dualiteit zie je ook in het bewust balanceren op de grens tussen Kunst en edelkitsch.
Wildlife (and space), 1992-1994
Het thema is kort maar krachtig: natuurkracht. Zoals bv. het gevecht voor het leven in de natuur. Haar filosofie van het bestaan van diverse werkelijkheden en de omkeerbaarheid van werkelijkheid en verhaal (mythe, sprookje ed.) komt tot uiting in de vormgeving,
We zien ongekend felle kleuren (omkeerbaarheid van kunst en kitsch) en een combinatie van abstracte (soms technische: “space”) en figuratieve vormgeving.
Vooral in combinatie met de diepblauwe kleur ontstaat er een lichte magische sfeer. Harde realiteit en magie zijn zo beiden aanwezig.
De combinatie tussen abstract en figuratief maakt de kijkbeleving breed. en in zijn gelaagdheid breder toegankelijk.
1985-1991 The Search
Na de voltooiing van haar opleiding aan de Kunsthogeschool, begon voor Pustjens de grote zoektocht. En zo hoort dat ook.
In haar academietijd was expressief geschilderd werk helemaal "hot".
In deze tijd heeft ze veel geëxperimenteerd met abstract, figuratief, expressief en verstild werk. Haar grote vraag was eigenlijk: waarom kan ik geen Donald Duck in mijn abstract expressionistisch werk zetten? Dit werd destijds op de kunstacademie verfoeid: men moest één taal spreken in een schilderij en er geen "allegaartje" van maken...Pas na haar kennismaking met de expositie "het post-modernisme aan kinderen verklaard" (Bonnefantenmuseum Maastricht, catalogus door Ton Quick, 1988), herkende ze gelijksoortige denkbeelden, die haar stimuleerden op de ingeslagen weg verder te gaan en haar eigen denkbeelden te nuanceren.
